วัดเจดีย์หลวง ตั้งอยู่เลขที่ 127 หมู่ 5 บ้าน ห้วยหมอเฒ่า ต. เจดีย์หลวง อ. แม่สรวย จ. เชียงราย มีเนื้อที่ทั้งหมด 13 ไร่ 2 งาน 46 ตรว.

ทิศ เหนือและทิศตะวันตกจรดทุ่งนา ทิศใต้จรดหมู่บ้านทิศตะออกจรดถนนสายเชียงราย-เชียงใหม่ วัดเจดีย์หลวงเดิมเป็นวัดร้าง ปรากฏแต่ซากปรักหักพังของฐานเจดีย์เก่าๆมีพระพุทธรูปปูนปั้นปางมารวิชัยองค์ ใหญ่ มีกำแพงเก่า บ่อน้ำขนาดใหญ่ซึ่งเป็นหลักฐานพอสันนิฐานได้ว่า เคยเป็นวัดที่เจริญรุ่งเรืองมาก่อนหลายชั่วอายุคน 

ในหนังสือประวัติวัดทั่วราชอาณาจักรไทยเล่มที่ 8 หน้าที่ บันทึกไว้ว่าสร้างเมื่อ ปี พ.ศ.2353 ต่อมาปีพระพุทธศักราช 2414 ชาวบ้านห้วยหมอเฒ่าโดยการนำของ พ่อหลวงตา จันทร์เต็ม ผู้ใหญ่บ้านและคณะกรรมการ ได้เริ่มบูรณะปฏิสังขรณ์ก่อสร้าง โบสถ์ กุฎี วิหารศาลาและทำการบูรณะพระเจดีย์ขึ้นใหม่ขนาดฐานกว้าง 9 เมตร 15 นิ้วสูง 12 เมตรครอบเจดีย์องค์เดิมซึ่งพังทะลายมาทับถมเหลือแต่ฐาน 4 ชั้น 
ขณะที่ทำการขนอิฐออกเพื่อจะทำการบูรณะใหม่นั้นได้พบอุโมงค์ในฐานเจดีย์ใน อุโมงค์นั้นมีพระพุทธรูปทองสัมฤทธิ์ศิลปะเชียงเเสนจำนวน 7 องค์ (ปัจจุบันได้อันเชิญประดิษฐานไว้ในโบสถ์) และพระพุทธรูปทองเหลืองทอง แดง และพระพุทธรูปที่แกะสลักด้วยไม้สักอีกเป็นจำนวนมาก จากคำบอกเล่าของคนเฒ่าคนแก่ว่านายช่างผู้บูรณะพระเจดีย์เป็นคนเชื้อสายจีนมี นามว่า เจ๊กป๊ก ขณะที่กำลังบูรณะเจดีย์อยู่ ได้มีพระครูบาศรีวิชัยนักบุญแห่งล้านนา วัดบ้านปาง พร้อมคณะเดินทางจาริกแสวงบุญผ่านมาพบได้บริจาคเงินจำนวน 20 แถบ เพื่อสมทบในการบูรณะพระเจดีย์องค์นี้ เมื่อเสร็จแล้วได้ทำการเฉลิมฉลอง ในวันเพ็ญเดือนสาม มาฆมาส จึงกำหนดเป็นประเพณีสรงน้ำพระธาตุในวัน มาฆบูชาตั้งแต่บัดนั้นเป็นต้นมา 

ในปี พ.ศ 2420 คณะศรัทธาวัดเจดีย์หลวง ได้นิมนต์ พระขอดแก้ว ขตฺติโย (ครูบาขัติ) จากวัดทุ่งฟ้าผ่า ตำบลแม่พริกมาเป็นเจ้าอาวาสรูปแรก(ที่ปรากฏนาม) คณะสงฆ์และคณะศรัทธาตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบันได้ร่วมกันก่อสร้างบูรณะ ปฏิสังขรณ์พัฒนาวัดเจดีย์หลวงมาจนได้รับความเจริญ ทั้งด้านถาวรวัตถุและการศึกษาต่อมาโดยลำดับดังนี้ 

พ.ศ. 2506 ได้เปิดสอนพระปริยัติธรรม (แผนกธรรม) มีพระภิกษุ-สามเณร และศิษยานุศิษย์ ในหมู่บ้าน และตำบลเจดีย์หลวง สอบได้นักธรรมชั้นตรี โท เอก เป็นจำนวนมาก 

พ.ศ. 2524 ได้เปิดสอนพระปริยัติธรรม (แผนกบาลี) หลวงพ่อพระครูสุนทรรัตโนภาส รองเจ้าคณะอำเภอ เจ้าอาวาสวัดเจดีย์หลวง และพระครูสัทธรรมจริยคุณ เจ้าคณะอำเภอแม่สรวย (วัดปางลาว)ได้เปิดสอน พระปริยัติธรรมแผนกบาลี โดยได้นิมนต์พระมหาเปรียญมาจากสำนักเรียนวัดป่างิ้ว อ. เวียงป่าเป้า จ.เชียงราย มาเป็นครูสอนบาลีมีพระภิกษุ-สามเณรศิษยานุศิษย์ที่มาเข้าเรียนรุ่นแรกประมาณ 70 กว่ารูป มีผู้สอบได้เป็นพระมหาเปรียญธรรม และประสบความสำเร็จในการศึกษา มีหลายรูปที่ปรากฎนามคือ พระมหาสุบรรณ มหาคมฺภีโร (ป.ธ.7) 

เจ้าอาวาสวัดเจดีย์หลวง รองเจ้าคณะอำเภอแม่สรวย (ปัจจุบัน) พระมหาจรินทร์ จิรวุฑฺโฒ (ป.ธ.5) เจ้าคณะตำบลป่าแดด พระครูชัยมังคลารักษ์ (พิรุณ สิริจนฺโท ) เจ้าคณะตำบลแม่นาวาง วัดชัยมงคล อ.แม่อาย จ.เชียงใหม่ พระมหาชัยยนต์ คมฺภีรวาที (ป.ธ.7) ดร.พระมหาสุทิตย์ อาภากโร (ป.ธ.7) วัดสุทธิวราราม กทม. ดร. พระมหาสุวิน รักสัตย์ สจฺจวโร (ป.ธ.7) วัดเบญจมบพิตร พระมหาศรีนวล ฐิติญาโณ (จายแสง) (ป.ธ.6) วัดเสมียรนารี พระมหาพงษ์ศักดิ์ (ป.ธ.7 ) วัดสุทธิวราราม ทนายแมน (ณัฐพล คชสาร ) พระมหาจิราวัฒน์ (อ้าย) จิรเมธี อ. เทพพิทักษ์ บุญชู นายสุข บุญชู และอีกหลายท่านไม่ปรากฏนามและลาสิกขาไปแล้ว 

พ.ศ. 2529 ได้รื้อถอนโบสถ์หลังเก่า และสวดถอนสีมาเดิมออก ได้ขอพระราชทานวิสุงคามสีมาในปีนั้น 
พ.ศ. 2535 ได้รับคัดเลือกแต่งตั้งเป็นวัดพัฒนาตัวอย่าง ของกรมการศาสนา กระทรวงศึกษาธิการ 
พ.ศ. 2535 ได้รับอนุญาตให้เปิดสอนพระปริยัติธรรมแผนกสามัญศึกษา โรงเรียนวัดเจดีย์หลวงวิทยา เปิดสอนตั้งแต่ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 ถึงปีที่ 6 มีนักเรียนที่สำเร็จการศึกษา ไปเรียนต่อชั้นอุดมศึกษาเป็นจำนวนมาก ปัจจุบันมีพระภิกษุ -สามเณร ทั้งในอำเภอแม่สรวย และต่างอำเภอ มาศึกษาเล่าเรียน จำนวนปีละ 150 – 200 รูป 
พ.ศ. 2537 ได้รับแต่งตั้งให้เป็นโรงเรียนพระปริยัติธรรมประจำอำเภอแม่สรวย ได้ยุบรวมสำนักต่างๆในอำเภอแม่สรวยมาเป็นสำนักเดียว 
พ.ศ. 2539 ตรงกับวันที่ 20 พฤศจิกายน ได้ประกอบพิธีวางศิลาฤกษ์ สร้างอาคารเรียนหลังใหม่ 
พ.ศ. 2540 ตรงกับวันที่ 20 มีนาคม พระราชรัตนากร เจ้าคณะจังหวัดเชียงราย (วัดพระแก้ว ) และพระราชสิทธินายก วัดพระสิงห์ ได้เป็นประธาน พร้อมด้วย พระ สงฆ์ 108 รูป ได้ประกอบพิธีผูกพัทธสีมาฝังลูกนิมิตร 
พ.ศ. 2548 พระเจดีย์มีสภาพที่เก่าแก่ทรุดโทรมมาก มีฐานแตกร้าว องค์พระเจดีย์บางแห่งมีรอยแตก มีต้นโพธิ์งอกขึ้น พระมหาสุบรรณ เจ้าอาวาส พร้อมด้วยคณะกรรมการ ตรวจพบ เห็นการก่อโดยไม่ใช้ปูนซิเมนต์ แต่ก่อด้วยดินเหนียวแซ่เถาวัลย์ จึงทำการบูรณะพระธาตุขึ้นใหม่เพื่อความคงทนแข็งแรงต่อไป..

วัดเจดีย์หลวง มีงานประจำปี คืองานสรงน้ำพระธาตุ เป็นประจำทุกปี ในวันขึ้น ๑๕ ค่ำ เดือน ๓ 
( วันเพ็ญเดือน ๓ หรือ เดือน 5 เป็ง ) ตรงกับวันมาฆบูชาทางวัดจัดให้มีกิจกรรมดังนี้คือ
เวลา 07.00 น. การทำบุญตักบาตร 
เวลา 13.00 น. การฟังเทศน์ 
เวลา 20.00 น. การทำวัตร สวดมนต์ เจริญสมาธิภาวนาและเวียนเทียน

รศ.เรไร  ไพรวรรณ์